Vừa qua, trên mạng xã hội đã lan truyền video một phụ huynh giãy nảy lên khi cho rằng nhà trường tư vấn cho con mình đi học nghề. Thậm chí còn nói thẳng với thầy giáo của con “ngày xưa đi học chưa chắc thầy đã giỏi hơn tôi”. Rồi không ít học sinh, gia đình vẫn còn “tư tưởng làm thầy hơn làm thợ”. Đây thực sự là những tư tưởng cản trở sự phát triển của xã hội. Do vậy, rất cần sự phối hợp chung tay của toàn xã hội, của nhà trường và cả gia đình học sinh để tư vấn, động viên các em học sinh cuối cấp lựa chọn được ngành nghề phù hợp cho tương lai.
Học xong THPT, anh Nguyễn Văn Hòa ở xã Kim Phú (TP Tuyên Quang) đã lựa chọn học nghề vận hành máy thi công nền. Anh Hòa cho rằng, đất nước mình ngày càng phát triển, nhu cầu xây dựng rất lớn nên học nghề này sẽ không phải lo đầu ra. Hiện anh đang làm việc cho một doanh nghiệp xây dựng ở tỉnh với mức thu nhập trung bình hơn 10 triệu đồng/tháng.
Chọn nghề nghĩa là chọn cho mình một tương lai. Lựa chọn sai ngành nghề có thể dẫn đến những hệ lụy cho người học. Chọn sai ngành nghề không chỉ lãng phí chất xám, thời gian, tiền bạc mà còn khiến bản thân không phát huy hết năng lực, tố chất, gây ra tâm lý chán nản, thiếu quyết tâm và động lực để học tập, làm việc sau này.
Tư vấn cho học sinh lựa chọn nghề trước mùa tuyển sinh là việc rất quan trọng.
Chị Nguyễn Thị H. ở xã Tân Long (Yên Sơn) học xong cao đẳng ngành Kế toán nhưng không xin được việc nên đã đi làm công nhân chế biến gỗ. Chị H. cho biết, nếu không có mối quan hệ và quen biết thì rất khó xin được việc làm. Kiến thức từ nhà trường và đi làm thực tế là rất khác xa nhau, do vậy tùy theo hoàn cảnh và nhu cầu của xã hội hiện nay, các bạn sinh viên cần phải cân nhắc thật kỹ và nên tham khảo từ những anh chị cùng trường các khóa trước, từ các thầy cô và gia đình để có sự lựa chọn hợp lý nhất.
Thực tế hiện nay, vẫn còn những phụ huynh, học sinh còn tư tưởng cố thi vào đại học chỉ để hãnh diện với bạn bè, người thân. Tuy nhiên, đây là quan điểm hết sức sai lầm cần sớm được xóa bỏ. Bên cạnh đó, các gia đình cũng không nên gây áp lực cho học sinh trước mỗi kỳ thi bởi sẽ ảnh hưởng đến tâm lý, tinh thần của các em và đã có những vụ học sinh tự tử vì thi trượt đại học.
Đó là điều hết sức đáng buồn bởi thi đại học đâu phải là con đường duy nhất để sau này các em lập thân, lập nghiệp. Vậy nên, công tác tư vấn, hướng nghiệp cho học sinh cần được thực hiện thường xuyên và có sự phối hợp chặt chẽ từ gia đình và nhà trường. Để từ đó giúp học sinh sáng suốt lựa chọn được hướng đi phù hợp nhất cho tương lai.
Tư vấn đủ, chọn nghề đúng, sáng tương lai
Theo chỉ đạo của Bộ Giáo dục và Đào tạo, Kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2024 sẽ diễn ra vào ngày 27 và 28-6-2024. Như vậy, thời gian không còn nhiều và tháng này (từ ngày 2 đến 10-5) là các em đã chính thức đăng ký thi tốt nghiệp và thi xét vào đại học, cao đẳng. Do vậy, việc đẩy mạnh tư vấn tuyển sinh, hướng nghiệp, tư vấn sớm, chọn trường sớm sẽ giúp các em tự tin, yên tâm trước kỳ thi quan trọng của cuộc đời.
Cô giáo Hà Thị Hải Yến, Hiệu trưởng trường Phổ thông Dân tộc nội trú THPT tỉnh cho biết, cùng với công tác ôn tập cho học sinh lớp 12, nhà trường thường xuyên phối hợp với các trường đại học tổ chức tư vấn, hướng nghiệp cho học sinh. Nhà trường đã cử giáo viên khảo sát sơ bộ về nhu cầu học đại học, học nghề của học sinh lớp 12. Qua đó phối hợp với các đơn vị, doanh nghiệp tổ chức tư vấn, hướng nghiệp cho học sinh, giúp học sinh có được những lựa chọn phù hợp trong tương lai.
Trường THPT Minh Quang (Lâm Bình) tổ chức hoạt động giáo dục với chủ đề “Chọn trường, chọn nghề” cho học sinh.
Sau khi được tư vấn từ các trường đại học, từ thầy cô, em Ma Thị Thảo My, trường THPT Minh Quang (Lâm Bình) đã quyết định đăng ký thi vào trường Đại học Ngoại ngữ (Đại học Quốc gia Hà Nội). My cũng là học sinh giỏi toàn diện của trường THPT Minh Quang và từng đạt giải Khuyến khích môn Tiếng Anh tại Kỳ thi chọn học sinh giỏi cấp tỉnh năm nay. My cho biết, thời gian không còn nhiều nên em sẽ cố gắng hết sức để đạt được mơ ước của mình.
Khi tư vấn, các đơn vị, trường học tôn trọng vào quyết định của mỗi học sinh và không bắt ép để tạo tâm lý thoải mái cho các em. Thầy giáo Trần Minh Cương, Hiệu trưởng trường THPT Minh Quang (Lâm Bình) cho biết, năm học 2024 - 2025 nhà trường có 203 học sinh lớp 12, qua khảo sát có gần 50% số học sinh thi xét vào đại học còn lại là thi xét tốt nghiệp. Đặt mục tiêu các em thi đỗ tốt nghiệp 100% để đi học, đi làm nên trường đã tăng cường các giải pháp, phân loại ôn tập cho học sinh lớp 12, đồng thời đẩy mạnh tuyên truyền về kỳ thi cũng như tư vấn nghề tới học sinh và phụ huynh để học sinh có được sự lựa chọn phù hợp nhất.
Không chỉ trường học, nhiều cơ quan, đơn vị như Tỉnh đoàn, Sở Lao động - Thương binh và Xã hội đã phối hợp với UBND các huyện, thành phố, các doanh nghiệp, cơ sở đào tạo nghề tổ chức các phiên giao dịch việc làm nhằm tư vấn, tuyển sinh, hướng nghiệp cho học sinh phổ thông. Thông qua hoạt động ý nghĩa này vừa định hướng cho học sinh lựa chọn được những ngành nghề phù hợp theo nhu cầu xã hội, nhu cầu tại địa phương.
Công tác tư vấn, hướng nghiệp được tổ chức đầy đủ và hiệu quả trước mỗi mùa thi sẽ giúp các em học sinh lựa chọn được nghề phù hợp để có tương lai tươi sáng, góp phần thúc đẩy xã hội phát triển, giảm tỷ lệ thất nghiệp trên địa bàn.